Balığın Bildiği

DUBLİN’İN KÜÇÜLEN OYUN ALANLARI

“Artık akşamlar yeniden uzun ve parlak olduğuna göre, çocuklar Dublin sokaklarında hüküm sürebilir. Seksek dersleriyle ve bir sürü el yapımı salıncakla çocuklar artık şehri bir bütün olarak büyük bir oyun alanına çeviriyor. Çocuklar ki, sokaklar ortaya çıktığından beri sokaklarda oyunlar kurmuşlardır… Sokaklar neredeyse mükemmel oyun alanları yaratır, tırmanacak bir sürü şey, üzerine çizimler yapılacak kaldırımlar, dalga geçilecek yayalar hep tehlike içinde olmanın oyunları tatlandıran özelliği…

Maev Kennedy, The Irish Times, 1978

EKATARINA TIKHONIOUK

1950’lerde, eski Dublin’in çocukları lamba direklerinden iplerle sarkar, hurdalardan kutu şeklinde arabalar yapar, onları sokakta yarıştırır, kaldırım kenarındaki oluklarda bilye oynar ve çevrelerindeki kuytu bucak birçok yeri işgal ederdi. Bazı –inşa edilmiş- oyun alanları vardı ama çocuklar kendi oyun alanlarını seçmekte büyük oranda özgürdü ve evlerini çevreleyen sokaklar ve geçitlerde oynar, daha geniş bir alanı keşfetmeye çalışırdı.

Master tezimde Özgürlükçülerin tarihi oyununu analiz ettim ve 1950’ler ve 60’larda Özgürlükçülerin içindeki çocukların sokak oyunlarında sık görülen “özgür” oyunun hangi açılardan önemli olduğunu göstermeye çalıştım- oyun çocuk gelişimi için çok gereklidir [1]– ancak bu “özgür” oyunu teşvik eden yapılandırılmış çevrenin unsurları zamanla farkına varmadan ortadan kalktı.

Araçlar çocukları sokaklardan ve eskiden içinde oynadıkları oluklardan sürdü, kaldırımlar daha kalabalık ve dar oldu ve çocukların mobilize oldukları yarıçap oldukça küçüldü [2].

Konutlandırma, ağırlıklı olarak, çocuklar için güvenli olan ve yetişkinlerle komşuların gözü altında oynayabilecekleri gecekondularda, küçük mahallelerde ya da arabalar için çok dar olan geçitlerde yapılandırılmamıştır.

Sadece çocukların oyun alanlarının küçüldüğünü değil, artık, sokakların, kamu alanlarının ve mahallelerin çocukları giderek daha çok “dışarıda bırakarak” tasarlandığını söylemek mümkün.

The Guardian için yazdığı bir makalede çevreci yazar George Monbiot “çocukların şehirler ve mahallelerden “süpürüldüğünü” anlatır.”[3] . Bu makale pek çok konut alanı tasarımında çocuklar için oyun alanı hükmüne dair düşüncelerin eksikliğine vurgu yapar.

Günümüzde, kamu alanları giderek yanlarında bir yetişkin olmayan çocukların endişe ve şüpheyle karşılandığı bir tür “yetişkinlere özel bölge” olarak görülüyor. Bu da çocukların yetişkinlerin günlük alanlarının bir parçası olduğu 1950’lerin Dublin’inin mentalistesine tamamen zıt bir durum.6]

1950 ve 1960lar’da hayat pek çok İrlandalı çocuk için zordu, özellikle yoksulluğun vurduğu gecekondu bölgelerinde yaşayanlar için. Ancak Özgürlükçülerin alanlarında olan çocuklar güçlü bir aidiyet duygusuna, keşfedip oynayacakları sayısız sokağa, kaldırıma,geçide ve oyuncak – deney yapacakları hurdalara sahipti.

Son yıllarda tıp, teknoloji, daha iyi eğitim, çocuk refahı ve beslenme gibi alanlarda pek çok gelişme görüldü, ancak bugün pek çok çocuk 60 yıl önceki çocuklara göre daha kötü oyun olanaklarına sahip- anlamlı bir “özgür” ya da serbet oyun için daha az olanakları var, dış alana daha az erişebiliyorlar ve daha az otonomiye sahipler. Çocuk psikopatalojisinde de bir artış görüldü, bunun da çocukların oyun zamanı ve olanaklarındaki düşüşle ilgili olduğuna inanılıyor.

İrlanda’da çocukların hareketliliğini değerlendiren bir çalışma, burayı 16 ülke arasında 12. sırada gösteriyor ve çocukların  sadece %17’sinin okula yürüyerek gittiğini gösterdi ki bu oran 1981’de % 47 idi.  Giderek daha çok çocuk,  ev, okul ve oyun parklarından oluşan “şehirli adalar” arasında yetişkinler tarafından taşınıp duruyor10] Çocuklar bizim kamusal alanlarımız ve mahallelerimizin “dışında tasarlan”makta ve sınırlı oyun alanlarında tecrit edilmektedir.

Bu da, daha çok oyun alanı inşa etmenin tek başına yeterli olmadığını göstermektedir. Oyun alanı yapmanın dışında, binalar, sokaklar ve yolları çocukların bizim kamusal alanımızınayrılmaz bir parçası olmasına izin verecek şekilde tasarlamalıyız. Geçtiğimiz yirmi yılda sokaklarda baskın olan oyunlardan öğrenecek çok şey var ve belki de bunlar Dublin’in küçülen oyun alanını büyütmek için bizim mevcut yapılı çevremize uygulanabilir, George Monbiot’un dediği gibi: “Çocuklar etrafında kurulmayan bir topluluk, topluluk değildir”[11]

[1]  P Gray, Free to Learn, New York, Basic Books, 2013

[2]  Census 2002, Volume 9- Travel to Work, School and College, Dublin, CSO, 2002

[3]  M Monbiot, “Children in our towns and cities are being robbed of safe spaces to play” in The Guardian, 2015

http://www.theguardian.com/commentisfree/2015/jan/06/children-towns-and-cities-robbed-spaces-play

[4]  H Matthews, M Limbs, M Taylor, “The Streets as Thirdspace” in Children’s Geographies: Playing, Living Learning, S Holloway and G Valentine (eds), London, 2000, p.63

[5]  N Hayes, Children’s Rights- Whose Right? A Review of Child Policy Development in Ireland, Dublin, The Policy Institute, Trinity College Dublin, 2002, p.6

[6]  K Kearns, Dublin Voices: An Oral History, Dublin, Gill & MacMillan, 1998

[7]  P Gray, “The Decline of Play and the Rise of Psychopathology in Children and Adolescents” inAmerican Journal of Play, vol.3, 2011, p.443

[8]   B O’Keefe, A O’Beirne, Children’s Independent Mobility on the island of IrelandLimerick, 2015

[9]  Central Statistics Office, Census 2011 Results, Dublin 2012

[10]  H Zeiher, “Shaping Daily Life in Urban Environments” in S Holloway & G Valentine (eds)Children’s Geographies: Paying, Living, Learning, London, Routledge, 2000

[11]  M Monbiot, “Children in our towns and cities are being robbed of safe spaces to play” in The Guardian, 2015


Architecture Ireland’daki İngilizce aslından * Yedi İklim Erken Çocukluk Öğrenme Merkezi tarafından çevrildi.

Bunlar da hoşunuza gidebilir...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir